จำนวนสินค้า
..คำความไขขาน ให้รู้ว่า อะไรที่ทำให้ท่านคึกฤทธิ์ คิดที่จะไปถกเขมร..
"..ความรู้สึกที่อยากจะหนีไปให้พ้น แม้เพียงชั่วครู่ได้บังเกิดมีขึ้นกับผม และเพื่อนร่วมอาชัพอีก ๓ คน ...จะเรียกว่าเรานัดกันหนีเที่ยว ก็ไม่ผิด...
" พวกเราไปเมืองเขมร กันด้วยเหตุผลเพียงเท่านี้เอง เรามิได้ไปสืบข่าวหารเรื่องราวเกี่ยวกับการเมือง หรือการต่อสู้ในสังคมใดๆ เรามิได้ไปศึกษาวัฒนธรรมหรือโบราณคดีจากประเทศเขมร แม้แต่ความประสงค์ อันมักจะมีในคนไปต่างประเทศ ที่จะไปนอนกับผู้หญิงอื่นที่ไม่ใช่ผู้หญิงไทย ก็ไม่เคยผุดขึ้นในใจของเรา.." นี่คือปฐมเหตุ อันทำให้เกิดรายการ "ถกเขมร " ครั้งนี้..
..เมื่อไปเผชิญหน้ากับนครวัด นครธม ท่านบันทึกไว้น่าสนใจไว้ว่า
..."นครวัดนั้นถึงจะใหญ่โตมโหฬารน่าพิศวงอย่างไร?ก็ตาม แต่คนที่ไปดู จะอดนึกไม่ได้ว่า นครวัดเป็นปราสาทร้าง สิงสถิตอยู่ด้วยวิญญาณของคนที่ตายไปแล้วนับเป็นพันๆปี
...แต่ถ้าคนคนเดียวกันนั้นไปเดินเที่ยวดูนครธม ก็จะบังเกิดความรู้สึกอีกอย่างหนึ่ง คือนครธมนั้นถึงจะเป็นเมืองร้างก็จริง แต่ดูเหมือนจะมีคนเป็นๆอาศัยอยู่...ฝีเท้าคนดูเหมือนจะยังก้องอยู่ในระเบียงหินของเทวสถาน ฝุ่นที่ปลิวขึ้นด้วยแรงเท้าของทหารที่เดินสวนสนาม ผ่านหน้าพลับพลาสูงแห่งพระราชวัง ดูเหมือนจะยังลอยอยู่ในอากาศ และเสียงหัวร่อต่อกระซิกของนางใน ดูเหมือนจะยังติดอยู่ใต้ต้นไม้และรอบๆ สระใหญ่ในวังอันเป็นที่สรงสนาน..."
..เหตุในการสร้างนครวัดนั่น ท่านอธิบายไว้น่าสนใจว่า .."ขอมโบราณนั้น พอขึ้นรัฐบาลใหม่ ก็เริ่มสร้างพระเมรุทีเดียว ไปสิ้นสุดเมื่อสวรรคต ส่วนไทยเรานั้น พระเจ้าแผ่นดินเสด็จสวรรคตแล้วจึงเริ่มสร้าง ที่เป็นเช่นนี้ ก็เห็นจะเป็นเพราะ ลัทธิของขอมเป็นลัทธิ "เล่นกับความตาย" อยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน.."
..แหละนี่เลย ไคลแมกซ์ถกเขมรของแท้ .." เขตทหารก็ดูน่ากลัวกว่าในเมืองไทย อย่างในเมืองไทยเรานั้น บอกแต่เพียงว่า "เขตทหารห้ามเข้า" แต่ของเขาบอกว่า "เขตทหารห้ามเข้า เข้ามาตายไม่รู้ด้วย" แต่พลเรือนที่เข้าไปในเขตทหารฝรั่งเศสแล้วไม่ตายก็เห็นจะได้แก่แม่ผู้หญิงพวกหนึ่ง ซึ่งผมเห็นเขาบรรทุกเข้าไปเต็มรถบรรทุกใหญ่ๆ ส่งเสียงกันเจี๊ยวจ๊าวไปหมด แต่ละคนรูปร่างล่ำสันแข็งแรง นุ่งผ้าถุงดำใส่เสื้อแดง คนที่นั่นเขาบอกว่าแม่พวกเหล่านี้เป็นหน่วย "สวัสดิการ" ทหารแขก ครั้นผมถามเขาว่า ทำไมต้องนุ่งดำห่มแดงเหมือนกันหมด จะเป็นเครื่องแบบหรืออย่างไร? เขาก็บอกว่าการนุ่งดำห่มแดงนั้นจำเป็น เพราะทหารแขกชอบสีตัดกันเช่นนั้น ถ้าหากผู้หญิงนุ่งผ้าสีอื่น ทหารแขกก็ไม่ปราถนาจะ"สวัสดิการด้วย.."
...อยากรู้เรื่องอีกมุมหนึ่งของเขมร เมื่อ๕๐กว่าปีที่แล้ว ไปหาค้น"ถกเขมร"มาอ่านกันเต็มๆ เถิดเทอญ..
(ในพนมเป็ญปีพ.ศ.๒๔๙๕ ค่ายทหารในเขมรเป็นค่ายของทหารฝรั่งเศส มีทหารอัฟริกันอยู่ค่อนข้างหนาตา)
ขอขอบคุณข้อมูลจาก